Әр жыл сайын 24 наурызда Дүниежүзілік туберкулезбен күрес күні тойланады. 1882 жылы дәл осы күні неміс микробиологы Роберт Кох Берлинде сөз сөйлеп, туберкулез микобактериясының ашылғанын хабарлаған болатын. Бұл жаңалық туберкулезді диагностикалау мен емдеуде үлкен жетістіктерге жол ашты.
Дүниежүзілік туберкулезбен күрес күніне орай жыл сайын туберкулездің алдын алу айлығы өтеді.
Бұл айлықтың мақсаты – медицина қызметкерлерінің туберкулезді ерте анықтауға қатысты бақылауын күшейту, профилактикалық шараларды жүзеге асыру, кәсіптік тексерулерді уақытында өткізу үшін жағдай жасау, сондай-ақ туберкулездің алғашқы белгілері мен уақтылы емдеудің тиімділігі туралы халықтың ақпараттандырылуын арттыру.
Туберкулез – Кох бацилласы деп аталатын микобактериялар тудыратын жұқпалы ауру, ол көбінесе өкпені (80%) зақымдайды, ал басқа органдарды сирек (20%) әсер етеді. Туберкулез ауа арқылы адамнан адамға таралады. Өкпе туберкулезімен ауыратын адамдар жөтелгенде, түшкіргенде немесе қақырық шығарғанда ауаға туберкулез бактерияларын шығарады. Инфекцияны жұқтыру үшін адамға осы бактериялардың өте аз мөлшері жеткілікті.
Қазіргі замандағы медицинаның жетістіктеріне қарамастан, туберкулезбен күресудің ең тиімді әдісі болып туберкулезге қарсы вакцинация және профилактикалық медициналық тексерулер қала береді. Туберкулездің ауыр түрлерінің алдын алу үшін балаларды БЦЖ вакцинасымен жоспарлы түрде иммундау жүргізіледі. Бала алғашқы вакцинацияны дүниеге келгеннен кейінгі алғашқы күндерінде алады. БЦЖ ревакцинациясы 6-7 жас аралығында, Манту сынамасы теріс нәтиже көрсеткен дені сау және аурумен ауырмаған балаларға (1-сынып) жүргізіледі.
Балаларда туберкулезді ерте анықтау үшін тері ішілік аллергиялық тест (Манту сынамасы) пайдаланылады. 15-17 жастағы жасөспірімдер жылына бір рет флюорографиялық тексеруден өтеді. Бұл тексеру туберкулезді бастапқы кезеңде тиімді анықтауға мүмкіндік беріп, ауруды оңай емдеу мүмкіндігін арттырады. Сонымен қатар, тексеру барысында тыныс алу органдарының басқа қауіпті аурулары (мысалы, өкпенің қатерлі ісігі) белгілерін ерте анықтап, олардың одан әрі дамуын тоқтату мүмкіндігі де жиі кездеседі.
Өз денсаулығыңыз бен айналаңыздағы адамдардың денсаулығына көңіл бөліңіз. Флюорографиялық кабинетті жылына кемінде бір рет араластырыңыз. Туберкулезге қарсы шараларға кедергі жасамаңыз және вакцинациядан бас тартпаңыз. Әр адам ауру қаупін едәуір төмендете алады! Денсаулықты нығайту және дұрыс өмір салтын ұстану туберкулездің негізгі қарсыласы екенін ұмытпаңыз.
Алдын алу шараларының бастысы – жануарлар ақуыздарын (ет, балық), сондай-ақ жаңа піскен және консервіленген көкөністер мен жемістерді қамтитын тұрақты және теңдестірілген тамақтану, дәрумендік препараттарды қабылдау. Жеткілікті физикалық белсенділік – таза ауада серуендеу, спортпен және гимнастикамен айналысу. Темекі шегуден және басқа да зиянды әдеттерден бас тарту. Жеке гигиенаны сақтау және денсаулыққа назар аудару – үнемі медициналық тексерулерден өту.
Гүлнар ТИЛЕГЕНОВА,
Түркістан облыстық
фтизиопульмонология орталығы
4- ші терапия бөлім меңгерушісі.
