Биыл Қазақстан Республикасының Конституциясына 30 жыл толып отыр. Бұл – тәуелсіз еліміздің тарихындағы ең ірі саяси- құқықтық оқиғалардың бірі, егемендігіміздің берік негізін қалаған күн. Конституция – мемлекетіміздің дамуы мен қоғамдағы тұрақтылықтың кепілі, барша қазақстандықтарды ортақ мақсатқа біріктірген басты құжат.
1995 жылғы бүкілхалықтық референдум нәтижесінде қабылданған Конституция Қазақстанның жаңа тарихын қалыптастырды. Бұл – тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы сын-қатерлерден өтіп, елдің даму жолын айқындап берген тарихи шешім болды. Конституция біздің мемлекеттілігіміздің іргетасын бекітіп, адам құқықтары мен бостандықтарын қорғауды басты құндылық ретінде жариялады. «Адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары – мемлекеттің ең қымбат қазынасы» деп көрсетілген басты қағидат осының дәлелі.
Осы 30 жыл ішінде Қазақстан Республикасы үлкен жетістіктерге жетті. Елде саяси тұрақтылық орнап, демократиялық институттар қалыптасты, құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамды дамыту жолында ауқымды реформалар жүзеге асты. Конституция билік тармақтарының үйлесімді жұмысын қамтамасыз етіп, заң үстемдігі мен әділ сот төрелігінің орнығуына құқықтық негіз қалады.
Сот жүйесі үшін Конституция – әділдіктің басты тұғыры. Онда әрбір азаматтың заң алдында тең екендігі, ешкімнің артықшылыққа ие болмайтыны, әркімнің әділ сотқа жүгіну құқығы бар екені нақты бекітілген. Бұл қағидаттар – сот қызметінің негізгі бағыттары. Бүгінде соттар азаматтардың құқығы мен бостандығын қорғауды басты міндет етіп, әділдікті қамтамасыз ету жолында еңбек етуде. Сот шешімдерінің әділ әрі заңды шығуы – Конституцияның талаптарын мүлтіксіз орындау арқылы жүзеге асады.
Ата заңымыз тек мемлекеттік құрылымның негізін қалап қана қоймай, көпұлтты халқымыздың бірлігін нығайтты. Қазақстан халқы Ассамблеясы сияқты институттардың құрылуы – Конституция бекіткен қоғамдық келісім мен тұрақтылық саясатының нәтижесі. Бұл – әлем елдері мойындаған қазақстандық жолдың жемісі.
Конституция – өміршең құжат. Уақыт талабына сай ол да жаңарып, толықтырылып отырады. Соңғы жылдардағы реформалар билік тармақтарының өзара тепе-теңдігін нығайтып, азаматтардың мемлекет ісіне қатысу мүмкіндігін кеңейтті. Бұл өзгерістер – халықтың еркін білдіруінің, демократиялық құндылықтардың нығаюының көрінісі.
Қазақстан Республикасының Конституциясына 30 жыл толуы – баршамыз үшін зор тарихи белес. Бұл – өткенге тағзым етіп, келешекке сеніммен қарауға мүмкіндік беретін мерейтой. Әрқайсымыз Ата заңымызды құрметтеп, оның талаптарын орындау арқылы еліміздің болашағына үлес қоса аламыз. Конституция – біздің тәуелсіздігіміздің берік тұғыры, әділдік пен теңдіктің символы, Қазақстанның бақытты болашағының кепілі.
Сержан АЙНАБЕКОВ,
Шымкент қаласының мамандандырылған тергеу сотының төрағасы.
