Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев екінші «Орталық Азия – Қытай» саммитіне қатысып, өңірлік ынтымақтастықты дамыту мен екіжақты қарым-қатынастарды нығайту жолында маңызды пікірлер білдірді. Мемлекет басшысы Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпинге Орталық Азия елдерімен ұзақ мерзімді серіктестік орнатуға бағытталған күш-жігері үшін алғыс айтты. Сонымен қатар, ол Орталық Азия мемлекеттерінің өзара сенімі мен күш-жігерінің арқасында бүгінгі таңда өңірде бұрын-соңды болмаған деңгейде ынтымақтастық қалыптасып отырғанын атап өтті.
Президент Қазақстан мен Қытай арасындағы стратегиялық серіктестіктің ерекше маңыздылығына тоқталды. Қытай Қазақстан үшін мәңгі серіктес, нағыз дос ретінде қалыптасып, екі ел арасындағы сауда айналымы мен инвестициялық ықпалдастық жыл өткен сайын артып келеді. 2023 жылы екі елдің сыртқы саудасы 95 миллиард долларды құрап, бұл көрсеткіштің жартысынан көбі Қазақстанға тиесілі екені де ерекше атап өтілді. Қытайдан Қазақстанға құйылған инвестициялар бүгінде 26 миллиард доллардан асып, Қытай капиталының үлесі бар 5 мыңға жуық кәсіпорын жұмыс істейді.
Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның Қытаймен бірлескен жобаларды жүзеге асыруға, өңделген өнімдер шығаруға, ауыл шаруашылығы саласындағы тиімді инновацияларды енгізуге ерекше назар аударып отырғанын жеткізді. Ол сондай-ақ «Қорғас» халықаралық шекара маңы ынтымақтастық орталығының екіжақты экономикалық ықпалдастықты жандандыратынын атап өтті.
Саммитте Қазақстанның транзиттік әлеуеті де басты тақырыптардың бірі болды. Президент Орталық Азияның Еуропа мен Азияны байланыстыратын басты логистикалық хабқа айналғанын және Қазақстанның «Бір белдеу, бір жол» жобасы аясында маңызды транзиттік бағыттарды дамытуға күш салып жатқанын айтты. Әсіресе, Қытайдан Еуропаға тауарларды тасымалдау кезінде Қазақстанның рөлі зор екені атап өтілді. Бұл бағытты әрі қарай дамыту үшін Каспий теңізіндегі «Құрық» портында жүк терминалын бірігіп салуды ұсынды.
Энергетика саласындағы ынтымақтастықты нығайту мәселесі де ерекше назарға алынды. Қасым-Жомарт Тоқаев Орталық Азияның энергетикалық әлеуетін жоғары бағалап, аймақтың энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қуат көздерін әртараптандыру, сондай-ақ ядролық энергетиканы дамыту саласындағы Қытайдың тәжірибесін пайдалану қажет екенін атап өтті.
Саммитте көтерілген тағы бір маңызды мәселе – мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықтың артуы. Президент мәдени орталықтардың ашылуы, туризм мен креативті индустрия салаларын дамыту Қазақстан мен Қытай халықтарының өзара түсіністігі мен достық қарым-қатынасын нығайта түсетінін айтты. Сонымен қатар, Сиань қаласынан Алматыға қатынайтын туристік пойыздың іске қосылуы Ұлы Жібек жолының рухын жаңғыртатынына ерекше мән берілді.
Қасым-Жомарт Тоқаев Қытай тарапының Орталық Азиямен ынтымақтастықты дамытуға бағытталған атаулы жылдар ұйымдастыру бастамасын қолдады. Оның айтуынша, келесі жылды «Білім беру және ғылыми зерттеулер жылы» деп жариялау елдеріміздің гуманитарлық ықпалдастығын арттыруға септігін тигізеді.
Қазақстан Президенті осы саммиттің қорытындысы бойынша Орталық Азия мен Қытай арасындағы ынтымақтастықты нығайту, екіжақты және көпжақты өзара тиімді байланыстарды дамыту, сондай-ақ өңірдің орнықты қауіпсіздігі мен дамуына бағытталған стратегиялық қадамдарды іске асырудың маңыздылығын атап өтті. Орталық Азия мен Қытай арасындағы ықпалдастықтың жаңа деңгейге көтерілуі, оның ішінде мәдени, ғылыми және экономикалық салалардағы серіктестік, өңірдің тұрақтылығы мен қауіпсіздігіне елеулі әсер ететіні сөзсіз.
Екінші «Орталық Азия – Қытай» саммиті Орталық Азия мемлекеттері мен Қытай арасындағы достық, өзара құрмет және ортақ игілік қағидаттарына негізделген серіктестіктің нығая түскенін көрсетті.
